گزارش جریان آنلاین درباره مرگ دانش‌آموز شیرازی؛ خودکشی یا حادثه؟ خانواده مقصر است یا مدرسه؟

جریان آنلاین: در پی مرگ یک دانش‌آموز پایه ششم در مدرسه‌ای غیرانتفاعی در شیراز که طی روزهای گذشته در شبکه‌های اجتماعی با واکنش وسیعی روبرو شده است، علیرضا کاظمی، وزیر آموزش‌وپرورش ایران دیروز در گفتگو با یک خبرگزاری گفت: «خانواده این دانش‌آموز شکایت کردند و سیستم قضایی نیز در حال پیگیری است» و «ابعاد قضیهٔ بررسی می‌شود و هر نتیجه‌ای که حاصل شود اعلام خواهد شد.»

ماجرای مرگ دانش‌آموز شیرازی
اما ماجرای مرگ دانش‌آموز شیرازی که عده‌ای آن را حادثه و عده‌ای آن را خودکشی می‌دانند، چیست؟
خبر فوت دانش‌آموز ۱۲ ساله شیرازی، دو هفته بعد از حادثه منتشر شده است. دو هفته پیش خانواده «سام زارعی» از مرگ او گفتند، اما برای پیگیری پرونده و کسب اطلاعات بیشتر تصمیم گرفتند سکوت کنند.
موضوع ازآنجا شروع می‌شود که «چند دانش‌آموز به شوخی جمله‌ای نامناسب درباره یکی از معلمان روی کاغذ می‌نویسند و دست‌به‌دست می‌چرخانند اما کاغذ به دست معلم می‌افتد و همین موضوع پای معاون مدرسه را به کلاس باز می‌کند.»
سام زارعی ۱۲ مهر ۱۴۰۴ در مدرسه غیردولتی امام رضا شیراز از روی شیطنت کودکانه درباره یکی از معلمان با دوستانش نامه‌نگاری کرد.
این نامه به دست معلم نقاشی می‌افتد و معلم هم آن نامه را به مدیر مدرسه تحویل می‌دهد.
مدیر و معاون مدرسه هم بعدازآنکه از روی دستخط متوجه می‌شوند نامه را سام زارعی نوشته، او را به‌شدت دانش‌آموز توبیخ می‌کنند.
وقتی سام به خانه می‌رود مدیر مدرسه با پدرش تماس گرفته و می‌گوید که سام زارعی نباید از فردا به مدرسه بیاید!
سام هم بعدازاینکه این گفت‌وگوی تلفنی را شنیده از خانه بیرون می‌رود و جان خودش را می‌گیرد (سقوط از طبقه سوم).
بر اساس آنچه در خبرها منتشر شده، مادر سام زارعی از پزشکان بیمارستان نمازی شیراز است و علیرغم تلاش برای احیا، موفق نشده که جان سام را نجات دهد.

ترس و اضطراب و استرس
در ۳۰ مهر ۱۴۰۴ وکیل خانواده این دانش‌آموز در مصاحبه‌ای جزئیات بیشتری از حادثه را بیان می‌کند او می‌گوید «طبق بازبینی دوربین‌های مدرسه، مدیر و معاون، سام را از کلاس بیرون می‌کشند و سام حدود ۹۰ دقیقه، یعنی یک ساعت و نیم، بیرون کلاس و در دفتر مدیر بوده است. تصاویر دوربین‌های مدرسه نشان می‌دهد که سام در این مدت مضطرب است، مدام راه می‌رود، خودش را تکان می‌دهد و اضطراب و ترسی واضح دارد. در این تصاویر دیده می‌شود که سام دست‌هایش با حالت التماس، بازوی ناظم را می‌گیرد. حال او به‌قدری وخیم بوده کـه هنـگام تعطیلی مدرسه نمی‌توانسـته وسایلش را جمع کند و دوستانش لوازمش را داخل کیفش می‌گذارند»
پس از رسانه‌ای شدن خبر خودکشی سام زارعی، مدیر آموزش‌وپرورش ناحیه یک شیراز گفت: «هیچ شواهدی دال بر بروز تنبیه بدنی توسط مدیر و معاون مدرسه مشاهده نشده و فیلم دوربین مداربسته مدرسه نیز بر این موضوع صحه می‌گذارد»
مدیر آموزش‌وپرورش ناحیه 1 شیراز گفت فیلم دوربین‌های مداربسته تأیید نمی‌کند که معاون مدرسه دانش‌آموز را تنبیه کرده است وی تأکید کرد: ««هیچ شواهدی دال بر بروز تنبیه بدنی توسط مدیر و معاون مدرسه مشاهده نشده و فیلم دوربین مداربسته مدرسه نیز بر این موضوع صحه می‌گذارد» اما تماس تلفنی معاون با پدر، موضوع اصلی پیگیری قضائی خانواده است و پدر دانش‌آموز معتقد است تلفن معاون به او «زمینه‌ساز انجام این حادثه توسط فرزندم در منزل شده است.»
کارشناسان معتقدند که فشار روحی واردشده از سوی مدیر، معاون و معلم مدرسه و فشار و استرس ناشی از توبیخ در مدرسه منجر به خودکشی این دانش‌آموز ۱۲ ساله شده است.
برخی دیگر از کارشناسان، پای خانواده را به میان کشیده و عنوان می‌کنند اضطراب، استرس و ترس ناشی از تنبیه در خانواده در این حادثه نقشی تعیین‌کننده دارد.

نقش مدرسه و به‌ویژه خانواده در این ماجرا
میثم ایزدی، کارشناس علوم تربیتی در این خصوص به جریان آنلاین گفت: نباید نقش آموزش و تربیت اجتماعی و از سویی تربیت اکتسابی محیطی را در این ماجرا فراموش کرد چراکه متأسفانه در بسیاری از مناطق کشورمان، نوع نگاه خانواده‌ها به مثلث دانش‌آموز- معلم و ناظم و همچنین روش‌های آموزشی در مدارس، همچنان سنتی و تاریخ گذشته است.
وی افزود: متأسفانه در بسیاری از مدارس، معلمان و مدیران، موضوع «دعوت از اولیا» را به‌عنوان چوبی بر سر دانش‌آموز فرود آورده و هرازگاهی، اضطراب و استرس را در ذهن دانش‌آموز به‌ویژه در مقاطع ابتدایی پمپاژ می‌کنند.

ایزدی: مدرسه باید پناهگاه تربیت باشد نه محکمه ترس
این کارشناس علوم تربیتی با بیان اینکه مدرسه باید پناهگاه تربیت باشد نه محکمه ترس، اضافه کرد: مدرسه باید محل امنی برای دانش‌آموز باشد و این گزاره را در ذهن او تقویت کند که در بدترین حالت و شرایط ممکن، حتی اگر اشتباه و خطا و بازیگوشی کند .... خانواده و یا مدرسه، مشکل را حل می‌کند نه اینکه بر مشکلات او اضافه می‌کند. باید بدانیم که کودکان نسبت به ما بزرگ‌سالان آستانه تحملشان بسیار پایین است. کودکان مشکلاتی که به نظر ما خیلی کوچک و جزئی هستند را در ذهن خود به‌شدت بزرگ جلوه می‌دهند و آن را تبدیل به باور می‌کنند و اینجاست که نقش آموزش و تربیت از سوی مدرسه و خانواده مهم به نظر می‌رسد.
وی افزود: اگر مدرسه و خانواده بتوانند برای دانش‌آموز و کودک این گزاره را باورسازی کنند که در همه حال و تحت هر شرایطی حامی آن‌ها هستند نه تنبیه گر و مجازات کننده، آنگاه می‌توان گفت که حوادثی مشابه سام زارعی تکرار نخواهد شد.
این کارشناس با استناد به نظریه نقش‌پذیری اجتماعی باندورا افزود: کودکان رفتارهای بزرگ‌ترها را تقلید می‌کنند. وقتی مدیر یا معلم در موقعیتی تنبیهی به‌جای آموزش از خشونت کلامی یا تحقیر استفاده می‌کند، کودک نیز می‌آموزد که خطا به‌جای فرصت اصلاح، مجازات در پی دارد.

احساس بی‌پناهی مطلق
ایزدی در پایان گفت: فیلم‌های دوربین مدرسه نشان داده‌اند که سام از ترس و اضطراب، در برابر مدیر و معاون التماس می‌کرد تا بخشیده شود. حتی اگر فرض را بر حادثه و نه خودکشی بگذاریم، بازهم این سؤال اساسی باقی است: چه نظام تربیتی‌ای داریم که کودکی ۱۲ ساله در برابر یک اشتباه ساده، احساس بی‌پناهی مطلق می‌کند؟
بر اساس این گزارش، شورای تأمین استان فارس دیروز اعلام کرد که علت دقیق مرگ دانش‌آموز پایه ششم یکی از مدارس غیرانتفاعی شیراز هنوز به‌طور قطعی مشخص نشده است و باید منتظر نتایج بررسی‌ها بود.

پایگاه خبری جریان/ جریان آنلاین