به گزارش جریان آنلاین (/)؛ پس از سال‌ها بحث و تأمل در ساختار پولی کشور، امروز (۱۳ مهر ۱۴۰۴) طرح حذف چهار صفر از پول ملی با ۱۴۴ رأی موافق از سوی نمایندگان در جلسه علنی مجلس تصویب شد؛ این تصمیم که یکی از مطالبات قدیمی بخش اقتصادی و بانکی بود که حالا به مرحله قانونی رسیده است.
این ایده در دهه ۱۳۸۰ مطرح شد؛ اما به‌صورت جدی به سال ۱۳۹۸ بازمی‌گردد که دولت دوازدهم لایحه پیشنهادی بانک مرکزی برای حذف چهار صفر از پول ملی و تبدیل واحد ریال به واحد تومان را در جلسه هیئت‌وزیران بررسی و به تصویب رساند تا وارد مرحله بعدی تصویب، یعنی بررسی توسط مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان شود. اردیبهشت سال ۱۳۹۹ در مجلس شورای اسلامی مقرر شد دولت طی سه سال آتی شرایط تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان را فراهم کند.
یکی از نکات مورد بحث درباره حذف چهار صفر از پول ملی، تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان بود که در برخی پیش‌نویس‌ها و پیشنهادات به چشم می‌خورد؛ اما در مصوبه نهایی، واحد ریال به‌عنوان واحد رسمی پول باقی ماند و نوعی جزء فرعی به نام «قران» نیز برای مقادیر خردتر تعریف شد. این موضوع یکی از تفاوت‌های کلیدی بین طرح اولیه و مصوبه نهایی است!
به‌عنوان‌مثال نیز طی سال‌های اخیر اقداماتی برای نهادینه کردن این موضوع از سوی بانک مرکزی در سطح جامعه، صورت گرفت. اسکناس ۵۰۰۰ تومانی جدید تقریباً از ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۰ وارد بازار شد و اسکناس‌های ۱۰۰۰ و ۲۰۰۰ تومانی نیز از تابستان ۱۴۰۱ وارد بازار شدند. در اسکناس‌های جدید صفرها در قسمت بالا به‌صورت کم‌رنگ چاپ و در قسمت پایین کلاً حذف شدند.
در این میان باوجوداینکه بانک مرکزی و دولت از مهم‌ترین عوامل و اهداف برای حذف چهار صفر از پول ملی را اقدامی اصلاحی - ساختاری در اقتصاد دانسته و سخنگوی دولت اعلام کرده بود که به جهت تورم‌هایی که طی سال‌ها شاهد آن بودیم واحد پول اصلی یعنی «ریال» بدون استفاده مانده و این اقدام در راستای کاهش بار روانی و اصلاحات نهادی و ساختاری است و همچنین رئیس‌کل بانک مرکزی هم چندی پیش تأکید کرده بود باتوجه به اینکه ریال که در حال حاضر واحد رسمی پول ملی است، در محاورات و معاملات رایج استفاده نمی‌شود و در عمل مردم عبارت تومان را استفاده می‌کنند؛ دلیلی ندارد که آن را حفظ کنیم و با حذف چهار صفر از پول ملی واحد پول به تومان و واحد خرد به قِران تبدیل خواهد شد؛ امروز ریال به‌جای تومان مورد تصویب مجلس قرار گرفت!
در مصوبه نهایی که امروز اعلام شده، چارچوب زمانی مشخصی برای اجرای حذف صفرها تعیین شده است. به بانک مرکزی دو سال فرصت داده شده زیرساخت‌های لازم را آماده کند و سپس دوره‌ای گذار جهت هم‌زیستی اسکناس‌های قدیم و جدید در نظر گرفته شود تا مردم و نظام بانکی فرصت تطبیق داشته باشند.
ایسنا در گزارش امروز 13مهرماه 1404 آورده است موافقان این طرح، استدلال می‌کنند که حذف صفرها به کاهش هزینه‌های چاپ اسکناس با ارقام بالا کمک می‌کند، معاملات روزمره را آسان‌تر و باعث می‌شود ارزش پول ملی ازنظر «روانی و نمادین» تقویت شود. البته برخی کارشناسان هشدار داده‌اند که حذف صفرها اگر همراه با اصلاحات ساختاری در سیاست پولی، مالی و نظام بانکی نباشد، تنها یک تغییر ظاهری خواهد بود و درنتیجه تورم و نوسان ارزی همچنان به قوت خود باقی می‌ماند.
در سمت دیگر نیز مسئولان بانک مرکزی تأکید کرده‌اند که موفقیت این طرح منوط به آمادگی کامل فنی، به‌روزرسانی سامانه‌ها، هماهنگی دستگاه‌های بانکی و اطلاع‌رسانی مناسب به مردم است تا انتقال از وضعیت فعلی به وضعیت جدید با سردرگمی مواجه نشود. با تصویب این لایحه، این سؤال مطرح است که آیا مردم در مبادلات روزمره دچار سردرگمی نخواهند شد؟ و آیا اهداف وعده شده ازجمله ارتقای وجهه پول ملی تحقق خواهد یافت یا خیر؟
حذف چهار صفر از پول ملی که سال‌ها در مجلس و مجامع کارشناسی مطرح بود، حالا از مرحله تأیید به مرحله اجرا وارد شده است، تصمیمی که در آن واحد پولی «ریال» محفوظ مانده و تغییر به تومان کنار گذاشته شده است؛ نکته‌ای نمادین اما مهم که قطعاً در آینده اجرای این قانون را تحت تأثیر خواهد گذاشت.
لازم به ذکر است که طبق اعلام بانک مرکزی، در حال حاضر بیش از ۱۰ میلیارد و ۴۰۰ میلیون قطعه اسکناس در کشور وجود دارد که اسکناس‌های موجود با ارزش فعلی، هزینه‌های زیادی را برای حمل‌ونقل در سطح ملی به همراه دارد. همچنین اسکناس‌هایی که بتوان در معاملات کلان از آن‌ها استفاده کرد به علت ارزش پول فعلی ممکن نخواهد بود؛ چراکه مجبوریم اسکناس با صفرهای بسیاری منتشر کنیم؛ بنابراین با حذف صفر و تعدیل ارزش پول در مقابل، ارزهای خارجی می‌توان اسکناس‌هایی با ارزش بالا که مناسب معاملات کلان باشد، منتشر کرد.
پایگاه خبری جریان/ جریان آنلاین (/)
جریان آنلاین ؛ پایگاه خبری تحلیلی جریان
ریال واحد پول ایران باقی می‌ماند؛ با تومان خداحافظی می‌کنیم!
